Tướng Mỹ cho biết, tương lai của lực lượng không quân sẽ không có sự tham gia tiêm kích F-22 Raptor. Tuy vậy, Mỹ vẫn cần phải có máy bay chiến đấu chiếm ưu thế trên không để đối phó với những đối thủ được cho là tốt nhất trên thế giới, và một trong số ứng cử viên có thể là F-15EX Eagle II.
Không quân Mỹ cho biết, trong kế hoạch mua sắm ban đầu, lực lượng này dự định mua 750 chiếc F-22 để phát triển một phi đội máy bay đánh chặn đầy uy lực cho thế kỷ 21. Nhưng khi Mỹ nhận thấy nước này cần chuyển hướng tập trung cho những ưu tiên khác thay vì dấn sâu vào cuộc chiến chống phiến quân và khủng bố, chống lại những đối thủ non kém hơn về công nghệ.
Tiêm kích tàng hình F-22.
Chính vì vậy, nhu cầu sử dụng máy bay tác chiến trên không hiện đại không còn cấp thiết nữa. Không quân Mỹ đã chấm dứt chương trình mua sắm F-22 vào tháng 12/2011. Thời điểm đó mới chỉ có 186 chiếc được bàn giao.
Ngày nay sau gần 1 thập kỷ, số lượng chiến đấu cơ F-22 tồn tại trong kho vũ khí của Mỹ rất ít, bất chấp danh tiếng của nó. Trong số 186 chiếc F-22 được bàn giao, chỉ có khoảng 130 chiếc được vận hành và hiện tại, số lượng F-22 sẵn sàng chiến đấu chỉ ở mức 2 con số.
Kế hoạch loại biên toàn bộ F-22 và ứng cử viên thay thế cũng đã được Mỹ công bố, tuy nhiên theo chuyên gia quân sự hàng đầu của Mỹ là Kris Osborn, việc F-22 nhận sổ hưu sớm xuất phát từ loạt điểm yếu của chiến đấu cơ thế hệ 5 này.
Theo Kris Osborn, do những khiếm khuyết chưa thể khỏa lấp của dòng máy bay chiến đấu thế hệ 5 F-22 khiến chúng không thể đánh biển và rất yếu về đánh đất dù chúng được hội tụ những đỉnh cao của công nghệ điện tử hàng không của Mỹ.
Vị chuyên gia này cho biết, cảm biến chính của F-22 là radar quét mạng pha điện tử chủ động AESA AN/APG-77. Radar này có khả năng thay đổi tần số liên tục để tránh bị phát hiện, an-ten của radar có thể hoạt động trong 120 độ ở độ cao và phương vị. APG-77 có phạm vi phát hiện mục tiêu có RCS 1m2 ở khoảng cách 240km. Nó được đánh giá là radar trên tiêm kích hàng đầu thế giới.
F-22 có 3 khoang vũ khí bên trong thân, trong đó có một khoang lớn dưới bụng và hai khoang nhỏ hai bên hông. Khoang lớn có thể mang theo 6 tên lửa không đối không tầm trung, 2 khoang nhỏ có thể mang theo một tên lửa không đối không tầm ngắn mỗi khoang. F-22 cũng có thể treo vũ khí bên ngoài cánh nhưng điều này làm ảnh hưởng đến khả năng tàng hình của máy bay.
Vũ khí khác gồm có 1 pháo M61A2 20 mm được bố trí ở góc cánh phải bên trong một cửa sập để đảm bảo khả năng tàng hình. Ngoài các tên lửa không đối không, F-22 còn có thể trang bị bom thông minh JDAM, bom hàng không đường kính nhỏ GBU.
Tuy nhiên, F-22 lại không thể chỉ định mục tiêu cho vũ khí dẫn đường laser. Vũ khí không đối đất bị giới hạn ở mức khoảng 910 kg. Ban đầu khái niệm thiết kế của F-22 là chiếm ưu thế trên không nên mọi hệ thống điện tử, vũ khí trên máy bay đều tập trung cho nhiệm vụ này. Do đó, nó không được tập trung cho nhiệm vụ tấn công đối đất hay đối hải.
Radar APG-77 mặc dù thuộc top đầu thế giới nhưng nó lại không có khả năng mở khẩu độ tổng hợp để lập bản đồ mặt đất. F-22 không có khả năng chỉ định mục tiêu trên mặt đất cho các loại vũ khí dẫn đường công nghệ cao.
Khả năng tấn công mặt đất cực kỳ hạn chế của F-22 đã khiến nó trở nên vô dụng trong suốt 10 năm đưa vào biên chế. Gần đây, Lockheed Martin đã tiến hành gói nâng cấp Increment 3.1 trong đó bao gồm bổ sung chức năng mở khẩu độ tổng hợp cho radar để lập bản đồ mặt đất và cải thiện hệ thống điện tử để dẫn đường cho bom thông minh JDAM và bom hàng không đường kính nhỏ GBU-39.
Ngoài ra, Kris Osborn dẫn nguồn tin Không quân Mỹ cho biết, F-22 còn được tích hợp hệ thống radar Khẩu độ Tổng hợp (SAR) dùng tín hiệu điện từ để phân phối hình ảnh hoặc sơ đồ có độ phân giải thấp trở nên sắc nét, cho phép xác định mục tiêu tốt hơn rất nhiều so với trước đây.
Công nghệ SAR truyền tín hiệu điện từ xuống mặt đất và sau đó phân tích tín hiệu hồi quy để tính đường viên, khoảng cách và tất cả các đặc tính bên dưới mặt đất. SAR cho phép phi công tự động điều tra và điều chỉnh các mục tiêu mới trong khi bay.
Mặc dù được trang bị thêm loạt công nghệ tối tân nhưng nhiệm vụ đối hải vẫn là khiếm khuyết lớn nhất của tiêm kích thế hệ 5 F-22 hiện nay.
Đây là nguyên nhân chính khiến Không quân Mỹ loại biên chiến đấu cơ này và thay thế chúng bằng phiên bản F-15EX mạnh mẽ và đa năng dù không có tính năng tàng hình.
Ngọc Hòa
